Mała Fatra to pasmo gór leżące w północno-zachodniej części Słowacji-w dużym przybliżeniu ok. 70 km od granicy z Polską. Są to góry dosyć łatwe, generalnie pokryte lasem, oraz w wyższych partiach trawą. Najwyższy szczyt to Wielki Krywań - 1708,7 m. Na tle trawiastych zboczy, bardzo charakterystycznie prezentują się dwa skaliste szczyty: Wielki Rozsudec i Mały Rozsudec. Wędrując po Małej Fatrze warto pamiętać, o charakterystycznym gliniastym podłożu, gdzie po kilkudniowych opadach pod stopami będziemy mieć maź o konsystencji serka topionego. Buty mocno trzymające się stopy są wtedy niezbędne, jako że można z wycieczki wrócić na boso.  

Proponowane trasy:

1. Wielki Rozsudec i Mały Rozsudec

* Stefanova - Horne Diery - przełęcz Medzirozsutce - Wielki Rozsudec (1609,7 m) - przełęcz Medziholie - Stefanova *

całkowity czas przejścia : ok. 5.30 godz. ( wariant z Małym Rozsudcem (1343,50 m) - plus ok. 1.20 godz); 

stopień trudności: średni

Opis szlaku: wyruszamy szlakiem żółtym ( idąc od przystanku autobusowego, za pensjonatem "Penzion Starek" skręcamy drogą asfaltową w lewo ), którym po ok. 1/2 godz. docieramy na Podziar. Znajduje się tu szałas, w którym znajduje się niewielki bufet. Następnie przekraczamy potok, za którym znajduje się drogowskaz z rozwidleniami szlaków. Nasza trasa to szlak niebieski ( za potokiem w prawo ).  Idziemy wąwozem przez Horne Diery do przełęczy Medzirozsutce ( 1.45 godz. ). Ten odcinek trasy jest niezwykle urozmaicony ( dużą część trasy idziemy po drabinkach nad wodospadzikami i kaskadami ), jednak w sezonie jest tu tłoczno. Nawiasem mówiąc, kompletnie nie rozumiem idei zabierania ze sobą psów na szlaki , na których zwierzak sobie nie radzi i trzeba go nieść pod pachą, przez co pies jest zestresowany a reszta turystów poirytowana blokowaniem trasy...

Po dojściu do przełęczy Medzirozsutce mamy 2 warianty: wejść na Mały Rozsudec i wrócić do Stefanowej lub odpocząć i iść na Mały Rozsudets a po zejściu z powrotem na przełęcz, pójść na okazały i majestatyczny Wielki Rozsudec. Oczywiście opiszę tylko wariant drugi. Przy kierunkowskazie na przełęczy skręcamy zielonym szlakiem w lewo, wg mapy dojście na szczyt  Małego Rozsudca  zajmuje 20 minut. W praktyce może  być to trochę dłużej ze względu na małą przepustowość trasy . W partii podszczytowej znajduje się kilka ubezpieczeń w postaci łańcuchów. Na szczycie krótki odpoczynek, i tą samą trasą wracamy z powrotem do przełęczy Międzirozsutse, skąd kierujemy się szlakiem czerwonym na Wielki Rozsudec. Ok. 1,15 godz. trasa prowadzi z początku przez las, a potem łagodnym trawersem. Na szczycie, z którego mamy panoramę na Małą Fatrę znajduje się metalowy krzyż.  Na przełęcz Medziholie schodzimy południowym stokiem, kierując się nadal szlakiem czerwonym. Zejście zostało ubezpieczone kilkoma łańcuchami, jednakże, przy dobrej, suchej pogodzie  nie ma konieczności ich używania . Po zejściu na przełęcz możemy chwilę odpocząć, po czym udajemy się łatwym zielonym szlakiem w kierunku Stefanovej (ok. 1 godz.).

Uwagi: trasa niezbyt trudna do przejścia w warunkach dobrej pogody, przy suchym podłożu . Od przełęczy Medzirozsutce brak potoków, więc należy się zaopatrzyć w odpowiedni zapas wody. Trasa zamknięta jest od końca września do początku czerwca.

2. Wielki Krywań i Mały Krywań

* Vratna Chata - Przełęcz Snilovska -  Wielki Krywań (1708,7 m.) - Przełęcz Bublen-  Mały Krywań (1670,9 m.) - Przełęcz Bublen - Przełęcz Snilovska - Chleb (1645,6 m.) - Południowy Gruń (1458,7 m.) - Chata na Gruni - Stefanova *

całkowity czas przejścia : ok. 7.30 godz. (zakładając że na przełęcz wjeżdżamy kolejką)

Podjeżdżamy ze Stefanovej do Vratnej Chaty (są regularne autobusy). Z tego miejsca radzę podjechać wyciągiem (7,50 Eur do góry) do przełęczy Snilovskiej (Snilovske sedlo). Chętni mogą iść pieszo, zielonym szlakiem, chociaż jest on nieciekawy, generalnie prowadzi wzdłuż wyciągu i zajmuje ponad 1.45 godz. Na końcowej stacji wyciągu znajduje się knajpa (typu Mc Donald). Z przełęczy mamy dosłownie rzut beretem do Wielkiego Krywania (najwyższy szczyt Małej Fatry - 1708,7 m.) - ok. 45 minut. Szlak czerwony - bardzo łatwy.  Następnie cofamy się kilkadziesiąt metrów z powrotem do kierunkowskazu i wybieramy szlak czerwony na Mały Krywań. Trasa ta liczy ok. 1 godz. . Ukształtowanie terenu i roślinność bardzo przypominają Bieszczady (tyle, że jest o kilkaset metrów wyżej). Zazwyczaj w sierpniu spotkamy licznych "jagodziarzy", jako że ta część Małej Fatry obfituje w granatowe, smaczne i zdrowe owocki. Na szczycie Małego Krywania znajduje się kilkumetrowy obelisk. Wracamy tą samą trasą do przełęczy Snilovskiej, skąd wędrujemy, nadal szlakiem czerwonym, na Chleb (od przełęczy ok. 30 min.).  Z Chleba do następnego etapu trasy: na Południowy Gruń idziemy ok. 1 godz. Po dojściu do kierunkowskazu (parę minut za szczytem) wybieramy szlak żółty, który w ok. 45 min. doprowadzi do Chaty na Gruni (schronisko). W chacie pora na zasłużony odpoczynek, można się napić i coś przekąsić. Ostatni etap trasy wiedzie szlakiem niebieskim wprost do Stefanovej i zajmuje ok. 45 min.  

Galeria zdjęć Mała Fatra

(kliknij na poniższe zdjęcie aby przejść do galerii)

Dojazd:

Zarówno pociągiem jak i samochodem na Małą Fatrę najprościej dostać się od Żywca przez Zwardoń - Skalite do Žiliny. Dla podróżujących pociągiem, polecam kupić bilet do granicy (=Zwardoń), przejść granicę na pieszo (ok. 3 km) i po słowackiej stronie wsiąść do pociągu w Skalite Serafinov  (bilet kupujemy u konduktora, gdyż kasa na stacji jest nieczynna). Oczywiście taki sposób wymaga dodatkowego wysiłku, jednakże oszczędność jest niemała: przykładowo - bezpośredni pociąg osobowy Katowice - Žilina kosztuje niecałe 100zł a wariant z przejściem granicy na pieszo - całość (Katowice - Zwardoń + Skalite - Žilina ) - 25 zł. Jeśli dysponujemy wolnym czasem, warto zatrzymać się w Žilinie. Wybrukowane, dość wąskie uliczki w okolicy rynku tego, liczącego ponad 85 tys. mieszkańców miasta mają  swój niepowtarzalny urok. A poza tym to historyczne serce narodzin wolnej Słowacji.

Z Žiliny jedziemy autobusem do wybranej miejscowości ( ok. 30 km ) na Małej Fatrze -  mogą to być niewielkie osady: Štefanová bądź Vratna. Turyści dysponujący samochodem mogą zatrzymać się w nieco większej miejscowości turystycznej Terchowá, ale stąd, aby dotrzeć do szlaków trzeba podjechać ok . 10 km.  

Nocleg:

Dla osób ceniących ciszę i spokój polecanym miejscem noclegowym jest niewielka osada Štefanová.  Znajduje się tu kilka pensjonatów oraz kwatery prywatne. Nocleg w kwaterze prywatnej to wydatek ok. 8 - 9 Eur a w pensjonacie 12- 15 Eur. Jest to także świetna lokalizacja do wyruszenia na szlaki ( m. in. na Rozsudce, Południowy Gruń, Stoh ) . Pisząc o noclegu w Štefanovej, nie sposób nie wspomnieć o charakterystycznym przystanku autobusowym. Jak na mały wiejski przystanek spełnia on wiele funkcji: jest tu toaleta, sklep z pamiątkami, mini bar (polecam piwo czapowane oraz mocniejszy trunek: borovickę ), a także miejsce do siedzenia.